TUGAS BASA JAWA
UPACARA ADAT NYADRAN
Dipun Susun Dening:
Wildan Wing Wirawan (02)
Fauzar Restu Ginanjar (07)
Nurina Oktavianti (23)
Retno Hastuti (24)
Kelas XII MIPA 4
SMA NEGERI 2 WATES
BAB
I
A. Dhasaring Panaliten
Kebudayaan inggih
menika elemen ingkang mboten saged kalepas saking kahuripan manungsa. Wonten
satunggal sisi, manungsa nyiptaaken budaya, ananging wonten sisi lain, manungsa
prosduk saka budaya kang urip. Sesambetan pengaruh menika butki manungsa moten
saged urip tanpa budaya. Kahuripan budaya inggih menika titikan manungsa lan
badhe kalampahan dening manungsa.
Wonten ing Indonesia
kathah ragam kebudayaan. Salah satunggaling inggih menika upacara nyadran. Upacara nyadran yaiku pesta rakyat
sing awujud bentuk rasa syukure masyarakat marang Gusti Allah amarga bumi iki
bisa dadi sumbere urip. Acara manganan utawa nyadran lumrahe saben desa nduweni
dina, tradisi lan panggonan sing beda-beda. Ana sing dirindakake ing sendang,
kuburan lan punden. Panggonan sing kaanggep masyarakat iku dadi cikal bakale
anane desa iku.
B. Ancasing
Ancasipun Upacara Nyadran inggih menika
:
a.
Mangertosi
Upacara Nyadran lan nilai ingkang terkandung wonten tradisi kebudayaan.
b.
Kangge
nglestantungaken Upacara Nyadran
c.
Nguri-uri
kabudayan
C. Paedah
Paedah
saking panaliten Upacara Nyadran inggih menika :
a.
Nambah
pangertosan babagan Upacara Nyadran.
b.
Saged
nyaosi informasi gambaran Upacara Nyadran
BAB II
A.
Sejarah Upacara Nyadran
Tradisi
nyadran inggih menika pesta rakyat ingkang awujud bentuk rasa syukur masyarakat
dhumateng Gusti Allah amargi bumi menkasaged dados sumber panguripan. Acara
dhaharan utawi nyadran lumrahipun saben desa nggadahi dinten, tradisi saha
papaningkangbenten-benten. Wonteningkang dirindakake ing sendang, kuburan saha
punden. Papaningkang kaanggep masyarakat menika dados cikal bakal wontenipun
desa menika. Sakliyanipun mengeti nyadran utawidhaharaningkang nggadahiawujud
raos syukur dhumateng Gusti Kang Akarya Jagad inggih menka supadosmboten wonten
gangguan roh jahat saha lelembut.
Lumrahipun saksampunipun
ngawontenaken dhaharan utawi nyadran, masyarakat ugi ngawontenaken panglipuran.
Panglipuripun ugi benten-benten. Wonten ingkang nanggap tayuban, wayang kulit,
wayang krucil utawi wayang golek ingkang miturut tiyang jaman
rumiyinmenikaremenipun Danyang desa.
Tradisi
nyadran utawi dhaharan sampun wonten awit jaman rumiyin, tepatipun wonten ing
jaman kerajaan.Tradisi nyadran tumrap tiang jawa dipun
wigati sanget.
Umumipun ditindakaken ing wulan Ruwah (saking tembung arab arwah). Tradisi nyadran mboten saged pisah kaliyan kembang utawi sekar. Mulanipun wonten istilah nyekar para leluhur nginaaken uba rampe sekar (mawar, kenanga, mlati, telasih saha sanesipun). Wonten ing bebrayan, sekar dados pratandha (lambang, simból) sesambungan utawi talirasa tresna, asíh, dúhkita, sungkawa sahasanesipun. Tradisi nyadran pranyata sampun lumampahawít jamanMajapahit.
Pakurmatan kagem leluhur tasih lestari dumugi sakniki saha dipepetri deníng masyarakat, khususipun wonten tlatah desa. Nyekar wonten wulan Ruwah nggadahi surasa utawi wulangan marang anak putu supados sami tresna saha kemutan marang leluhur. Wonten wulan ruwah menika kathah pepundhen ingkang disowani saha diresiki. Nyadran tumrap wiang Jawa dianggep wigatos, amargi wonten bab ingkang sambung kaliyan tradisi spiritual. Istilah tradisi, saking tembung latin tradere utawi tradition tegese ” nyaosaken sakingng inggil”. ingkang dipuncaosaken babagan ingkang nggadahi nilai kang adi(luhur, luhung).
Umumipun ditindakaken ing wulan Ruwah (saking tembung arab arwah). Tradisi nyadran mboten saged pisah kaliyan kembang utawi sekar. Mulanipun wonten istilah nyekar para leluhur nginaaken uba rampe sekar (mawar, kenanga, mlati, telasih saha sanesipun). Wonten ing bebrayan, sekar dados pratandha (lambang, simból) sesambungan utawi talirasa tresna, asíh, dúhkita, sungkawa sahasanesipun. Tradisi nyadran pranyata sampun lumampahawít jamanMajapahit.
Pakurmatan kagem leluhur tasih lestari dumugi sakniki saha dipepetri deníng masyarakat, khususipun wonten tlatah desa. Nyekar wonten wulan Ruwah nggadahi surasa utawi wulangan marang anak putu supados sami tresna saha kemutan marang leluhur. Wonten wulan ruwah menika kathah pepundhen ingkang disowani saha diresiki. Nyadran tumrap wiang Jawa dianggep wigatos, amargi wonten bab ingkang sambung kaliyan tradisi spiritual. Istilah tradisi, saking tembung latin tradere utawi tradition tegese ” nyaosaken sakingng inggil”. ingkang dipuncaosaken babagan ingkang nggadahi nilai kang adi(luhur, luhung).
B. Uba Rampe Nyadran
Wonten saklebetipun ngawontenaken daharan wonten syarat uba rampe
sesaji ingkang kedah wonten. Uba rampe antawisipun apem, ketan saha kolak. Tigang
sesajen menika dipun maknai kanthi cara islami. Apem menika saking tembung
Afuan ingkang tegesipun ampunan. Ketan menika
saking tembung khoto’an ingkang ngadhahi teges putih lan suci, menawi kolak saking
tembung kholaqo ingkang tegesipun Sang Pencipta. Saking tigang sesajen menika
dipun maknai kagem simbol kemutan dhumateng Gusti. Nanging menawi masyarakat
jawa ngartosaken kolak menika tegesipun ojo ditolak tegesipun menapa ingkang dados panyuwunipun mugi-mugi mboten ngantos ditolak. Ketan tegesipun raketa
inggihmenika supados doa kula panjenengan sami manunggal dening Gusti. Tigang sesajen pokok menika ugi ditambahi kalian tumpeng sahasekul
kaliyan lauk kados iwak pitik.
Apem, ketan saha kolak menika saliyane dados uba rampe ingkang wajib ugi
dipun ginakaken munjung (ater-ater)
kangem sanak kadang ingkang sampun sepuh saha tangga tepalih. Saking menika mangertosi menawi sedaya dilampahi masyarakat wujud raos solidaritas
saha sosial kalian tiang sanes.
C. Tata Cara Upacara Nyadran
Wonten nyadran, sakderengipun adicara inti
lumrahipun wonten ngresiki panggenan ingkang
dipundamel ngawontenaken adicara nyadran. Saksampunipun ngresiki, ngawontenaken
kenduri wonten panggenan kosong ingkang wonten
sakiwa tengenipun panggenan upacara nyadran. Saben kulawarga lumrahipun
ngasta warni-warni daharan, lajeng lenggah sareng-sareng wonten pesarehan kanthi sila. Lajeng kepala desa mbikak acara ingkang wosipun menika
kagungan maksud ngucapaken raos syukur
saha matur suwun dhumateng warganipun ingkang kersa ngasta jajan saha tumpeng
(ambengan) ugi ingkang sampun kersa ndherek upacara nyadran.
Saking tata cara menika, cetha menawi
nyadran menika mboten naming ziarah ing pesarehane leluhur ananging
ugi ngadhahi nilai-nilai sosial budaya kadosa gotong royong, guyub. Saengga
nyadran menika saged ningkataken kabudayaan Jawa saha tradisi ingkang sampun
ngrembaka dados luwih ngrembaka utawi tetep lestari. Kanthi cara
sosio-kultural, upacara nyadran menika mboten saged kaanggep ngresiki pesarehan
leluhur, slametan (kenduri), ndamel apem, kolak, saha ketan ingkang dados
sesaji. Nyadran utawi daharan menika ndadosaken silaturahmi kulawarga tetep
utuh saha dados transformasi sosial, budaya, sarta keagamaan. Saking nginggil
menika cetha menawi wonten hubungan kekerabatan, kebersamaan,
kasih sayang antarane warga. Sawise iku tiyang ingkangsampun dipilih dados
rois mimpin donga ingkang isinipun nyuwun sepura lan ngapura marang leluhur
saha marang Gusti Allah. Donganipun ngginakaken tata cara agama islam saha
warga ingkang sami ngamini.
Saksampunipun donga,
sedaya warga ingkangwpntem ing papan upacara dhaharan menika nyaosi tumpeng
ingkang sampun diasta. Sanesipun, para warga ugi sami ngijolaken jajan ingkang
sampun diasta.
BAB II
A.
Panutup
Nyadran
utawi daharan menika ungkapan kesalehan
sosial masyarakat ingkang kagungan raos
gotong royong saha solidaritas ingkang dados ancas kautamen tradisi menika. sanesipun
nyadran ugi saget ningkatne hubungan marang Gusti saha masyarakat sosial
saengga dumadosl ningkataken rembakan kabudayaan saha tradisi ingkang sampun ngrembaka dados langkung ngrembaka malih. Daharan
menika dados salah satunggalipun dalan
kangem njagi silaturahmi kalian masyarakat. Menawi menika ditingkataken
malih nyaosaken raos sosial masyarakat
Indonesia menika saged sakestu dados rukun, ayom-ayem saha tentrem.
Wosipun , sadaya
titah kedah tansah mbekteni dhumateng leluhur, senajan sampun mapan wonten alam kelanggengan. Salah satunggaling ikang
ora pedhot ganjaranipun inggih menika donganipun anak putu ingkang sholeh saha
sholehah dhumateng bapa ibu saha para leluhur. Dados mboten teges anak putu
nyembah marang arwahe para leluhur, ananging ndongakake supados arwahe para
leleuhur kapapanake wonten palenggahan kang mulya wonten sandhinge Gusti.
Bektinipun anak kedah mikul saha mendhem jero kalian tiang sepuh.
Pungkasane,
nyadran inggih menika ngluhurake leluhur ingkang tundhone supados kemutan saha
manembah marang Kang Maha Luhur.
Pustakan
http://dhealkha.co.id/2014/tugas-sejarah-makalah-tradisi-nyadran
html jam 07:48
http://ichariesya.wordpres
.com/2011/09/29/14/ jam 12.30
Komentar